Kurozwęki – pałac pełen…bizonów!

Poniższe opracowanie przedstawia otoczenie prawne dla podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej, której przedmiotem będzie hodowla bizonów oraz prowadzenie restauracji. Może być ono także wykorzystane do innych rodzajów działalności biznesowych związanych z hodowaniem zwierząt. Osoby, które planują zająć się tą lub podobną działalnością powinny się charakteryzować dużą odwagą, brawurą, a także pomysłowością. Dodatkowym atutem będzie posiadanie zabytkowego obiektu, który mógłby przyciągnąć jeszcze większą rzeszę turystów.

Przed rozpoczęciem działalności powinieneś zrobić listę obiektów, które znajdują się
w okolicy i oferują podobne atrakcje, odwiedzić takie obiekty i sprawdzić co oferują/czym się wyróżniają oraz zaplanować wszelkie ruchy związane z jego biznesem.

Niniejszy dokument zawiera wskazanie oraz omówienie podstawowych zagadnień prawnych oraz przepisów, których znajomość jest niezbędna dla rozpoczęcia i prowadzenia w sposób zgodny z prawem omawianego biznesu.

Jeżeli zdecydowałeś się na hodowlę bizonów (lub innych zwierząt), będziesz musiał prowadzić działalność gospodarczą.

Możliwe jest, że Twój konkretny przypadek będzie spełniał wszystkie przesłanki, aby zakwalifikować Cię jako rolnika i prowadzona przez Ciebie działalność będzie działalnością rolniczą. Rolnik ubezpieczony w KRUS i płacący podatek rolny może zachować swój status bez konieczności rejestracji jako przedsiębiorca, co do zasady wytwarzając i sprzedając tylko własne produkty nieprzetworzone.

Jeżeli prowadzona przez Ciebie działalność, nie będzie mogła zostać zakwalifikowana jako działalność rolnicza, powinieneś dokładnie przeanalizować poniższe formy prowadzenia działalności i wybrać najwłaściwszą dla Ciebie. Dokonując analizy przedmiotowych form powinieneś uwzględnić w szczególności czy działalność chciałbyś prowadzić sam czy wraz ze wspólnikami, możliwość finansowania działalności, kwestie podatkowe itp.

Popularne i odpowiednie formy prowadzenia działalności przedstawiamy poniżej.

2.1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

To firma, którą możesz prowadzić samodzielnie i jako jej właściciel możesz zatrudniać innych pracowników lub współpracować z członkami rodziny w firmie rodzinnej. Nie potrzebujesz żadnych oszczędności, żeby założyć swoją firmę, jednak odpowiadasz za nią wobec osób trzecich całym swoim majątkiem, a odpowiedzialność ta rozciąga się również na małżonka (dotyczy to odpowiedzialności z majątku wspólnego) i na osobę, którą się posługujesz.

Twoim podstawowym obowiązkiem, aby rozpocząć prowadzenie tego typu działalności jest uzyskanie statusu przedsiębiorcy na podstawie złożonego wniosku przez wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Zanim tego dokonasz osobiście w urzędzie lub przez Internet musisz ustalić kilka kwestii dokonać wyboru, a przede wszystkim:

• Wybrać firmę — w niej musi znaleźć się twoje imię i nazwisko,
• datę, od kiedy rozpoczniesz działalność — dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to data, od której będziesz płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Ta data nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku,
• miejsce prowadzenia działalności — adres (nazwa ulicy, numer budynku, mieszkania) albo nietypowe miejsce (na przykład pawilon nr X w przejściu podziemnym przy ul nr____). Takie miejsce nie musi być twoją własnością. Może być to na przykład mieszkanie, które wynajmujesz. Nie możesz podać miejsca, które nie istnieje lub miejsca, które nie jest przez Ciebie wynajmowane na prowadzoną przez Ciebie działalność;
• wybrać kody działalności gospodarczej — są to kody Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Warto od razu przemyśleć zakres działalności, tak aby ustalić poszczególne kody PKD, tak aby możliwie szeroko odzwierciedlały przedmiot działalności gospodarczej. Ponadto należy zdecydować, która działalność będzie działalnością przeważającą i wybrać jeden przedmiot działalności przeważającej. Jest to istotne na etapie rejestracji działalności. Obecnie obowiązuje klasyfikacja PKD 2007 wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Poszczególne kody PKD właściwe dla danego rodzaju działalności możesz też ustalić korzystając ze strony Tabela PKD www.biznes.gov.pl/tabela-pkd.

Następnie powinieneś wybrać:

• formę opodatkowania oraz częstotliwość, z jaką będziesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (co miesiąc, czy co kwartał),
• formę prowadzenia rachunkowości — zazwyczaj początkujący przedsiębiorcy wybierają podatkową księgę przychodów i rozchodów, czyli prostą formę ewidencjonowania kosztów i przychodów,
• podstawę i zakres ZUS — na przykład to, czy zgłosisz do ubezpieczenia pracowników, których zatrudnisz,
• rachunek bankowy — konieczne jest wskazanie numeru rachunku, który będzie służył m.in.  do rozliczeń z urzędem skarbowym czy ZUS. Możesz założyć nowy rachunek dedykowany do prowadzenia działalności gospodarczej lub posługiwać się tym, który już masz do użytku prywatnego.

Po dokonaniu tych ustaleń i wyborów możesz przygotować i złożyć wniosek o rozpoczęcie działalności.

Dla rozpoczęcia działalności trzeba także oznaczyć lokal na miejsce świadczenia usług, sprzedaży produktu, siedzibę firmy, zakupić kasę fiskalną, oraz przygotować wymaganą dokumentację regulacje (regulaminy, warunki sprzedaży, istotne dla kontrahentów regulacje RODO).

Po złożeniu kompletnego i poprawnie wypełnionego wniosku o wpis do rejestru w terminie 1 dnia roboczego po dniu złożenia wniosku dane Twojej firmy zostaną wpisane do CEIDG i od tego dnia (od wpisania) możliwe jest rozpoczęcie prowadzenia działalności.

Czytaj także:

 Umowa najmu lokalu i powierzchni

Umowa dzierżawy

2.2. Spółka cywilna

Spółkę cywilną mogą utworzyć co najmniej 2 osoby fizyczne bądź prawne. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, jednak wspólnicy spółki będący osobami fizycznymi bądź osobiście prowadzącymi działalność gospodarczą podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Do rejestracji spółki cywilnej nie jest wymagany kapitał.

Aby zarejestrować wspólników jako przedsiębiorców działających w spółce należy przede wszystkim uzyskać ich wpis do CEIDG, przedstawić na piśmie umowę spółki, dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego do właściwego urzędu skarbowego. W umowie trzeba zawrzeć m.in. informację o wspólnikach, cel gospodarczy, jaki spółka ma realizować, okres funkcjonowania spółki, zakres działalności według PKD, kwestie podziału zysków i wielości wniesionych wkładów.

Zakres działalności PKD nie musi się w pełni pokrywać z PKD wspólników, ale co najmniej jeden wspólnik musi mieć daną działalność wpisaną w swoim zakresie prowadzenia działalności.

Wspólnicy spółki cywilnej mają do wyboru opodatkowanie dochodu na zasadach według skali podatkowej, liniowo lub w formach zryczałtowanych (karta podatkowa czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę odpowiadają wszyscy wspólnicy swym majątkiem wspólnym oraz każdy ze wspólników z osobna majątkiem osobistym - bez żadnych ograniczeń, o czym szerzej w art. 864 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

 Umowa spółki cywilnej - wzór

 Eksperta prawa odpowiada - Działalność gospodarcza, a spółka cywilna

2.3. Spółki prawa handlowego

Wskazówka: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest dobrym pomysłem na zorganizowanie formy opisywanej działalności. Pozwala na pewien rodzaj kontroli nad ryzykiem, które jest równie wysokie, jak potencjalnie możliwe do osiągnięcia korzyści i zyski. Patrz bliżej w mikroporady.pl:

 Instrukcja - Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności?

W spółkach osobowych (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) podstawowe znaczenie mają wspólnicy, ich kwalifikacje i wykonywana praca. Co do zasady za zobowiązania spółki osobowej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.
W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, prosta spółka akcyjna) najważniejszym elementem jest kapitał pochodzący od wspólników, na którym opiera się funkcjonowanie spółki. Wspólnicy spółki kapitałowej nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, o czym stanowi art. 151 § 4 oraz art. 301 § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Ryzykują jedynie wniesionym wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Patrz bliżej mikroporady.pl:

 Wyszukiwarka – Wzory - Umowy Spółki

Spółka handlowa to jedna z form współdziałania w celu zarobkowym co najmniej dwóch osób, za wyjątkiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, które może założyć jeden podmiot, o ile założyciel sam nie jest jednoosobową spółką z o.o..

Spółka powstaje w wyniku zawarcia umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz ewentualnie przez współdziałanie w inny określony sposób. Funkcjonowanie spółek handlowych regulują przepisy prawa, a także wspólnicy bądź akcjonariusze w umowie albo statucie spółki.

W spółkach osobowych (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) podstawowe znaczenie mają wspólnicy, ich kwalifikacje i wykonywana praca. Co do zasady za zobowiązania spółki osobowej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem. W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjna) najważniejszym elementem jest kapitał pochodzący od wspólników, na którym opiera się funkcjonowanie spółki. Wspólnicy spółki kapitałowej nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki o czym stanowi art. art. 151 § 4 oraz art. 301 § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Ryzykują jedynie wniesionym wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Oprócz wiedzy i umiejętności związanych z samym prowadzeniem działalności przedsiębiorca powinien zdawać sobie sprawę także z wymogów prawnych, które dotyczą tego rodzaju działalności.

3.1. Uwarunkowania prawno-środowiskowe

Prowadzenie działalności w zakresie chowu lub hodowli zwierząt może powodować konieczność posiadania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Jednakże obowiązek jej uzyskania będzie raczej dotyczyć przedsięwzięć na dużą skalę lub które z samej istoty mogą znacznie ingerować w środowisko.

Uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych (dalej: „Decyzja środowiskowa”) jest konieczne, jeśli łącznie spełnione są warunki określone w art. 71 ust. 2 i art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 21 lipca 2001 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie. Przepis art. 71 ust. 2 tej ustawy wprowadza kategorie przedsięwzięć, dla których wymagane jest uzyskanie decyzji środowiskowej i są to:

• przedsięwzięcia zawsze znacząco oddziaływujące na środowisko (w tych postępowaniach przed wydaniem decyzji wymagane jest sporządzenie raportu środowiskowego),
• przedsięwzięcia potencjalnie mogące znacząco oddziaływać na środowisko (w tych postępowaniach decyzja może być wydana bez przeprowadzenia raportu, organ ocenia czy potrzebna jest ocena oddziaływania na środowisko).

O tym jakie przedsięwzięcia zostały zaliczone do poszczególnych kategorii, stanowi Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z dnia 10 września 2019 r. (dalej: Rozporządzenie). Określa ono szczegółowo, jakie rodzaje działalności i na jaką skalę powodować będzie konieczność uzyskania decyzji środowiskowej. Dlatego sprawdź, czy zamierzona przez Ciebie inwestycja nie wypełnia przesłanek któregoś z jego przepisów. Poniżej przedstawiamy wymienione w Rozporządzeniu rodzaje działalności związane z chowem i produkcją zwierząt:

• norek w liczbie nie mniejszej niż 105 dużych jednostek przeliczeniowych oraz chów lub hodowla zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP - przy czym za liczbę DJP przyjmuje się maksymalną możliwą obsadę inwentarza); współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt na DJP są określone w załączniku do rozporządzenia (pkt 51),
• chów lub hodowla norek:

a) w liczbie nie mniejszej niż 20 dużych jednostek przeliczeniowych i mniejszej niż 105 dużych jednostek przeliczeniowych - jeżeli ta działalność będzie prowadzona:

• chów lub hodowla zwierząt, inne niż wymienione w pkt 103:

• chów lub hodowla obcych rodzimej faunie zwierząt innych niż zwierzęta gospodarskie w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, w liczbie nie mniejszej niż 4 matki lub 20 sztuk, z wyłączeniem ryb oraz skorupiaków (§ 3 ust. 1 pkt 105 Rozporządzenia);

Jeżeli zamierzone przez Ciebie przedsięwzięcie zaliczałoby się do którejś z powyższych kategorii, to przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, a także przed zgłoszeniem zmiany sposobu użytkowania budynku będziesz musiał wystąpić o wydanie Decyzji środowiskowej do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, bądź do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (sprawdź w art. 75 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, kto jest organem właściwym dla Twojego przedsięwzięcia).

W trakcie hodowli, chowu oraz samego wypasu bizonów będą one potrzebowały wody pitnej. Możesz korzystać np. z wody pobranej z własnej studni lub doprowadzanej.

Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku Prawo wodne, właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie; prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Owe zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego.

Jednakże zwykłym korzystaniem z wód nie jest:

• nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni;
• pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3  na dobę;
• korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej;
• rolnicze wykorzystanie ścieków lub wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m3  na dobę.

Natomiast to co przekracza zwykłe korzystanie z wód zostało wymienione w art. 37 ustawy Prawo wodne – przepis ten stanowi o szczególnych korzystaniu z wód. Na szczególne korzystanie z wód i rodzaje korzystania określone w art. 122 ustawy Prawo wodne wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. W art. 124 tej ustawy zostały wymienione wyjątki od obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Jeżeli zatem prowadzisz działalność gospodarczą, ale będziesz podlegał pod jedno z wyłączeń od obowiązku uzyskania pozwolenia, konieczność taka Cię nie dotyczy.

3.2. Lokalizacja

Jeżeli chcesz prowadzić hodowlę bizonów będą Ci potrzebne specjalnie przeznaczone do tego obiekty gospodarskie do ich przetrzymywania, a także miejsce, gdzie będą one wypasane. Konieczne będzie zapewnienie infrastruktury obejmującej budynki, wiaty, wodopoje, ogrodzenia i drogi. Należy pamiętać, że nawet jeżeli zamierzasz prowadzić gospodarstwo ekologiczne (takie, w którym zwierzęta przez maksymalnie długi czas przebywać będą na pastwiskach) to i tak będziesz potrzebował budynków, w których muszą one przebywać przez ponad pół roku.

3.3. Obowiązki przedsiębiorcy

Stosownie do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych Przedsiębiorca zajmujący się hodowlą ma obowiązek podjąć działania mające na celu:

• utrzymanie obiektów używanych w powiązaniu z produkcją podstawową i działaniami powiązanymi, w tym obiektów używanych do składowania i przetwarzania pasz;
  w czystości oraz dezynfekowanych w miarę potrzeby;
• utrzymanie wyposażenia, pojemników, skrzyń, pojazdów itp. w czystości oraz dezynfekowanych w miarę potrzeby;
• zapewnienie czystości zwierząt;
• używanie wyłącznie wody pitnej;
• zapewnienie dobrego zdrowia personelu i jego szkolenia na temat ryzyka zdrowotnego;
• zapobieżenie zanieczyszczeniom powodowanym przez zwierzęta lub szkodniki;
• zapobieżenie zanieczyszczeniom powodowanym przez odpady i substancje niebezpieczne;
• zapobieżenie zapoczątkowaniu i rozszerzaniu chorób zakaźnych mogących przenieść się na ludzi za pośrednictwem żywności;
• uwzględnienie wyników wszelkich właściwych analiz przeprowadzanych na próbkach pobranych od zwierząt lub innych próbkach, które są istotne dla zdrowia ludzkiego;
• właściwe używanie dodatków paszowych i produktów leczniczych.

3.4. Warunki przetrzymywania bizonów

• oświetlenie światłem dziennym lub sztucznym, przystosowanym do gatunku i grupy zwierząt;
• wymianę powietrza, wymaganą dla określonego gatunku i grupy zwierząt;
• utrzymanie właściwej temperatury;• zabezpieczenie przed wpływami atmosferycznymi oraz wilgocią z podłoża i zalegających odchodów zwierzęcych;
• odprowadzenie ścieków ze stanowiska dla zwierząt do zewnętrznych lub wewnętrznych zbiorników szczelnych;
• wyposażenie w instalacje oraz urządzenia elektryczne, dostosowane do przeznaczenia pomieszczeń, oraz odpowiednie warunki do pracy obsługi (§ 110 Rozporządzenia w sprawie warunków budynków).

W razie zastosowania w budynku instalacji wodociągowej, powinna być ona doprowadzona do miejsc wynikających z technologii chowu.

W pomieszczeniach przeznaczonych do hodowli lub chowu zwierząt, przedsiębiorca powinien zapewnić w szczególności:

• utrzymywanie czystości i porządku, w tym regularne usuwanie odchodów;
• zwalczanie gryzoni, owadów i szkodliwych mikroorganizmów;
• niedopuszczenie do zgrzybienia ścian i sufitów;
• utrzymywanie właściwej wentylacji.

W pomieszczeniach inwentarskich niedopuszczalne jest:

• używanie ognia otwartego oraz palenie tytoniu;
• wykonywanie nagłych ruchów oraz wydawanie dźwięków mogących niepokoić zwierzęta;
• podchodzenie w bezpośrednie sąsiedztwo zwierząt w sposób niezauważalny dla zwierzęcia.

3.5. Zatrudnienie pracowników

Jeżeli chcesz prowadzić omawianą działalność, jedynie od Ciebie zależy czy prace będziesz wykonywał samodzielnie prowadząc jednoosobową działalność gospodarcza czy zdecydujesz się na zatrudnienie pracowników.

Zatrudnienie ich nastąpić może na podstawie poniżej przedstawionych umów:

 Umowa o pracę – wzór z komentarzem prawnym

 Umowa zlecenia – wzór z komentarzem prawnym

 Umowa o dzieło – wzór z komentarzem prawnym

 Poradnik – Zestawienie form zatrudnienia

3.6. Firma w Internecie (Ochrona własności intelektualnej – Logo, nazwa, domena internetowa)

Jeśli już podjąłeś decyzję, masz pomysł na swój własny biznes powinieneś skupić się na podstawowych elementach, które nie tylko wyróżnią Twój pomysł ale też zapewnią Twojej firmie rozpoznawalność i pozwolą wypromować markę.

Kwestia wyboru logo i nazwy dla firmy lub Twojego przedsięwzięcia to sprawa indywidualna, zależy tylko od Ciebie. Możesz stworzyć je sam lub skorzystać z pomocy specjalistów marketingu lub grafików, którzy na Twoje zlecenie przygotują i zaprezentują kilka wersji elementów charakteryzujących Twój produkt lub startup, abyś mógł wybrać najbardziej ciekawy i przykuwający uwagę. Chcąc mieć gwarancję indywidualności i wyjątkowości elementów odróżniających Twój biznes od innych nie zapominaj jednak o tym, aby Twoja nazwa i logo nie naruszały praw innych podmiotów na rynku.

3.6.1. Jak chronić swoje logo (znak słowno-graficzny tzw. logotyp), nazwę, domenę internetową?

Po pierwsze ochrona znaku słowno-graficznego (dalej: logotypu) może wynikać z prawa autorskiego, jeśli logo i nazwę będzie można określić jako utwory, a więc przedmioty prawa autorskiego. Utwór prawa autorskiego musi mieć charakter twórczy (być przejawem twórczej działalności człowieka), indywidualny (niepowtarzalny), a przy tym być ustalony i utrwalony w odpowiedniej postaci.

Pamiętaj, że w przypadku, gdy logo lub tylko jego grafikę tworzy dla Ciebie grafik, to on jest jego twórcą. Zadbaj więc, aby w umowie o wykonanie logo zamieścić odpowiednie zapisy dotyczące przeniesienia autorskich praw majątkowych. Warto rozważyć także zamieszczenie w umowie (bądź zawarcie osobnej umowy) o nie wykonywaniu autorskich praw osobistych
w stosunku do danego dzieła lub o przekazanie wykonywania autorskich praw osobistych nabywcy utworu graficznego (logo), a więc Tobie. Dodatkowo można także w takiej umowie wskazać karę umowną, której zapłaty będziesz mógł dochodzić w przypadku niewywiązywania się z umowy przez autora (np. grafika lub agencję marketingową przygotowującą m.in. Twoje logo).

Więcej:

 Umowa o opracowanie logo – wzór z komentarzem prawnym

3.6.2. Rejestracja znaków towarowych

Kolejnym istotnym zabezpieczeniem praw majątkowych do logo i elementów „tożsamości” Twojego biznesu recyklingowego może być rejestracja znaku towarowego. Dotyczy to zarówno logotypu, nazwy, jak też domeny internetowej czy nazwy produktu. Jeśli domena Twojej strony internetowej odpowiadać będzie nazwie przedsiębiorstwa, produktu lub Twojej firmie zabezpieczonej znakiem towarowym, to ochrona taka rozciągnie się równie na domenę internetową, pod warunkiem, że domena faktycznie będzie zawierać znak towarowy (nazwę), który nie będzie ogólnoinformacyjnym ogólnym znakiem opisowym. 

Organem właściwym do udzielania praw ochronnych na wzory użytkowe, przemysłowe, patenty i znaki towarowe jest Urząd Patentowy RP. Zapewnienie znakom towarowym (logo) odpowiedniej ochrony prawnej przede wszystkim pozwala uniknąć naruszeń ze strony osób trzecich, ale także pozwala na czerpanie korzyści majątkowych z ich wykorzystania (zysk np. z franczyzy).

Czym dokładnie jest znak towarowy? Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, w szczególności: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy, jeżeli oznaczenie to umożliwia odróżnienie w obrocie towarów (produktów) jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

Co muszę zrobić, aby zarejestrować znak towarowy?                  

1.  Sprawdź i upewnij się, czy oznaczenie nie jest już zarejestrowane przez inną osobę lub podmiot. Pomoże Ci w tym profesjonalista (np. rzecznik patentowy, prawnik specjalizujący się w prawie własności przemysłowej). Nie jest to jednak zadanie trudne – przy wykorzystaniu dostępnych na stronie Urzędu Patentowego baz danych jesteś w stanie wykonać ten pierwszy krok samodzielnie.
2.  Wypełnij podanie w celu zgłoszenia znaku towarowego. Pamiętaj o opłacie.
3.  Od tego momentu Urząd Patentowy zajmuje się rozpoznaniem Twojego podania. W pierwszej kolejności weryfikuje podanie pod kątem formalno-prawnym i ogłasza dokonanie zgłoszenia. Ma to umożliwić zgłaszanie ewentualnych uwag zastrzeżeń przez osoby trzecie, które mają podstawy do sprzeciwu przeciwko rejestracji danych znaków towarowych. Kolejny etap to już merytoryczna ocena zgłoszenia.
4.  Jeśli Urząd nie stwierdzi przeszkód w rejestracji znaków towarowych, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego zostaje opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego RP.
5.  Od momentu ogłoszenia, w terminie 3 miesięcy osoby trzecie mogą zgłaszać sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Po bezskutecznym upływie tego terminu lub w przypadku oddalenia sprzeciwu, Urząd Patentowy dokonuje rejestracji znaku towarowego.

Więcej:

 Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część A)

 Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część B)

3.7. Źródła finansowania działalności

3.7.1. Dotacje z urzędów pracy

Przyszły przedsiębiorca planujący założenie własnej działalności gospodarczej w pierwszej kolejności może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy. Oczywiście przedmiotowe rozwiązanie znajdzie zastosowanie jedynie w przypadku wyboru jako formy prowadzenia działalności gospodarczej – jednoosobowej działalności gospodarczej.

Warunki uzyskania dotacji to:

• posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba o takim statusie lub statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, o których jest mowa w przepisach Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Dopiero po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie (warto zapoznać się z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie, gdyż niektóre urzędy pracy skracają termin oczekiwania do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów),
• bezrobotny starający się o dotacje z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• osoba występująca z wnioskiem o dofinansowanie nie może posiadać na swoim koncie innej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Dotacji z urzędu pracy nie przyznaje się osobom, które w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku bez uzasadnienia odmówiły przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.

Osoba starająca się o dofinansowanie z urzędu pracy, w okresie 2 lat liczonych od dnia złożenia wniosku, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Warunkiem uzyskania dotacji jest także to, aby bezrobotny składający wniosek o dotację nie otrzymał już wcześniej bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności ani nie złożył w tym samym czasie wniosku o dotację w innym urzędzie.

Wysokość dotacji każdorazowo zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami w terminie 30 dni.

Zdarza się, że urzędy rozpatrując wniosek o udzielenie dotacji, zwracają uwagę na to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności o czym stanowi m.in. ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.7.2 Środki unijne

Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej przedsiębiorcy obok samorządów stanowią głównych beneficjentów funduszy unijnych. Według informacji rozpowszechnianych m.in. przez Ministerstwo Finansów, w kolejnych 7 latach dotychczasowy system wsparcia przedsiębiorców ma zacząć zmieniać się z dotacji w stronę wsparcia poza dotacyjnego poprzez kredyty, poręczenia i pożyczki udzielane przez pośredników finansowych, w tym banki oraz fundusze pożyczkowe i poręczeniowe na preferencyjnych warunkach, korzystniejszych od tych panujących na rynku komercyjnym.

Obecnie w ramach funduszy europejskich wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe). Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, warto udać się do jednego z punktów informacyjnych, w którym dowiesz się nie tylko o możliwości uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) dysponuje bogatą ofertą dotacji dla mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców, w tym przede wszystkim projektów realizowanych w formie startupu.  Uzyskanie dotacji oczywiście poprzedzone jest spełnieniem szeregu wymogów formalnych, a więc uciążliwą dla beneficjenta procedurą przygotowania dokumentów oraz składania wniosków. Jednak nie jest to cała procedura, ponieważ przedsiębiorca uzyskujący środki z funduszy unijnych zobowiązany jest do wykonania danego przedsięwzięcia w określonym czasie, z czego jest skrupulatnie sprawdzany.

W przypadku niewywiązania się z umowy o dofinansowania jednostka wdrażająca może wydać decyzję na podstawie, której beneficjent będzie zobowiązany do zwrotu uzyskanego dofinansowania wraz z odsetkami. Dlatego też najlepszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem dla mikroprzedsiębiorców jest zawarcie umowy z firmą, która zajmuje się sporządzaniem wniosków oraz prowadzeniem wszelkich późniejszych kontaktów z instytucją wdrażającą. Istotne w takim przypadku jest odpowiednie sporządzenie umowy, na podstawie której przedsiębiorca zajmujący się profesjonalnie uzyskiwaniem środków europejskich zobowiąże się również do nadzoru nad wszelkimi kontaktami beneficjenta z instytucją wdrażającą w trakcie wykonywania danego projektu. Pomoże to uchronić mikroprzedsiębiorcę przed ewentualnymi błędami w składanych dokumentach do instytucji wdrażającej.

Czytaj także:

 Porada – Jak wybrać źródła i otrzymać dofinansowanie na otwarcie działalności gospodarczej – krok po kroku 

3.8. Warunki dla obiektów gastronomicznych

Jeżeli zamierzasz uruchomić działalność w postaci restauracji – możesz tę działalność rozpocząć w nowobudowanym obiekcie modernizowanym, adaptowanym i przystosowanym do prowadzenia takiej formy działalności.

W sytuacji, gdy wynajmujesz budynek/lokal, sprawdź, czy możesz w nim prowadzić daną działalność gospodarczą. Właściciel lokalu/budynku powinien przedstawić Ci odpowiednie dokumenty, które potwierdzą ten stan (np. decyzję o pozwoleniu na użytkowanie). Jeżeli chcesz przystosować wynajmowany budynek/lokal do swoich potrzeb (np. przebudować go lub zmienić sposób użytkowania), powinieneś uzyskać zgodę właściciela.

W przypadku, gdy jesteś właścicielem budynku/lokalu powinieneś rozważyć konieczność wydzielenia pomieszczeń, ich adaptacji, przebudowy, rozbudowy, ew. uzyskać stosowne pozwolenia na budowę, rozbudowę, zmianę sposobu użytkowania.

Decyzja w zakresie powyższego powinna być podjęta po analizie wymogów formalnoprawnych określonych w przepisach sanitarno-higienicznych, jak i powinna uwzględniać wielkość (rozmiar) prowadzonego przedsiębiorstwa.

Ogólne wymogi higieny dla wszystkich przedsiębiorstw sektora spożywczego określają przepisy:

• Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia;
• Ustawy o zmianie ustawy o paszach oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia;
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego;
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych.

Każdy lokal gastronomiczny powinien odpowiadać wymogom zawartym w powyższych aktach prawnych. Gastronomia prowadzona zgodnie z powyższymi rozporządzeniami oraz ustawami nie powinna mieć problemów podczas odbioru lokalu, bądź okresowej kontroli pracownika Sanepidu.

Warto pamiętać, że lokal gastronomiczny nie może być jednocześnie miejscem zamieszkania lub noclegu. Nie można w nim prowadzić innego rodzaju działalności gospodarczej. Ponadto stan lokalu powinien odpowiadać warunkom rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Opinia działu Nadzoru Zapobiegawczego potwierdza, że stan lokalu jest zgodny z aktualnymi zapisami prawa. Nie jest to dokument niezbędny, może on jednak uprościć odbiór lokalu przez Sanepid i być przydatny podczas kontroli.

3.9. Warunki higieniczno-sanitarne

Lokal gastronomiczny musi przede wszystkim spełniać wymagania sanitarne, bhp i prawa budowlanego. Aby móc prowadzić działalność w danym lokalu należy więc uzyskać pozwolenie m.in. od Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Należy pamiętać, że w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia działalności należy złożyć w Sanepidzie wniosek zgłoszeniowy,
w którym znajdą się informacje dotyczące lokalu i panujących w nim warunków.

Ogólne wymogi jakie restauracja powinna spełniać to m.in. posiadać odpowiednią klimatyzację i kanalizację, mieć co najmniej 3 metry wysokości, zaplecze ze zlewozmywakiem, WC, dwa wejścia i szatnię (lub miejsce, które będzie pełnić taką funkcję – np. wieszak na ubrania), a na podłodze w kuchni powinny znajdować się płytki (powierzchnia łatwozmywalna). Należy pamiętać, że niektóre Sanepidy mogą mieć szerszy zakres wymagań, dlatego też dobrze jest się najpierw zapoznać z wymogami, które można uzyskać w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej właściwej dla danego miejsca zamieszkania. Poszukując lokalu na restaurację dobrym pomysłem może być wybór takiego, w którym już wcześniej był jakiś punkt gastronomiczny.

Najważniejsze wymogi Sanepidu obowiązujące dla pomieszczeń kuchennych to:

• wszystkie przechowywane produkty powinny być szczelnie zamknięte, a ich rozmieszczenie musi odpowiadać zapisom GHP,
• lokal gastronomiczny serwujący potrawy musi posiadać wydzielone drogi przepływu naczyń,
• droga naczyń czystych (od kuchni do klienta) nie może krzyżować się z drogą naczyń brudnych (od klienta do zmywarki). Wyjątek stanowią jedynie lokale, które serwują dania w naczyniach jednorazowych,
• lokal serwujący napoje w szklankach musi posiadać zmywarkę z wyparzarką. Na urządzeniu musi znajdować się czytelna instrukcja obsługi,
• blaty do przygotowywania potraw muszą być wykonane z materiału łatwego do utrzymania w czystości,
• kuchnia musi posiadać stały dostęp do zimnej oraz ciepłej wody,
• w lodówkach muszą znajdować się sprawne termometry,
• powierzchnia podłogi powinna być wyłożona łatwo zmywalnymi płytkami.

Oprócz powyższych wymogów w pozostałych pomieszczeniach trzeba zadbać o:

• podłogi w pomieszczeniach gospodarczych muszą być łatwe do utrzymania w czystości, przechowywane w nich środki czystości muszą posiadać osobną szafkę,
• w szatni dla personelu muszą znajdować się przynajmniej dwie szafki. W jednej należy trzymać ubranie wierzchnie, w drugiej ubrania robocze,
• ubikacje dla personelu i klientów muszą być odpowiednio oznaczone. Mają być wyposażone w sprawne oświetlenie, spłuczki, ciepłą wodę, papierowe ręczniki bądź urządzenie do suszenia, mydło (w toalecie dla personelu musi to być mydło antybakteryjne),
• w strefie jadalnej powinna znajdować się tabliczka z napisem „zakaz palenia”. Bezpośrednio nad barem serwującym alkohol powinno się umieścić tabliczkę z napisem „nie sprzedaje się alkoholu dzieciom i młodzieży do lat 18”.

3.10. Inne obowiązki związane z prowadzeniem lokalu

Zgodnie z Ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia Pamiętać należy, że każda duża i mała gastronomia musi prowadzić specjalną dokumentację dotyczącą monitorowania:

1. Dostaw – każda dostawa żywności musi być zapisana w zeszycie do monitorowania. Wyszczególniamy w niej rodzaj środków spożywczych, datę i temperaturę podczas dostawy oraz numer faktury. Niezbędny będzie też podpis osoby odbierającej dostawę.
2. Temperatury w lodówkach oraz zamrażarkach – każdy lokal gastronomiczny jest zobowiązany do pomiarów temperatury w lodówkach i zamrażarkach. Pomiary należy wykonywać dwa razy dziennie i wpisywać je do zeszytu monitorowania.
3. Mycie i dezynfekcja podłóg, blatów, sprzętów itp. – każde codzienne mycie i cotygodniowa dezynfekcja muszą być wpisane w zeszycie do monitorowania. Należy wpisać rodzaj użytych detergentów (muszą być zatwierdzone przez Sanepid) oraz imię i nazwisko osoby sprzątającej.
4. Umowa na wywóz śmieci – właściciel lokalu powinien stosować się do zasad higieny i podpisać umowę o wywóz śmieci. Pracownik Sanepidu może sprawdzić częstotliwość odbioru, a także liczbę kontenerów, którymi dysponuje duża i mała gastronomia.
5. Szkolenie BHP – każdy pracownik zatrudniony w lokalu gastronomicznym musi przejść szkolenie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę powinni przejść szkolenie zewnętrzne (realizowane przez doświadczoną firmę). Jednak w większości przypadków wystarczy zwykłe szkolenie wewnętrzne. Polega ono na tym, że właściciel lokalu przedstawia wymagane punkty BHP, pokazuje je pracownikom w formie pisemnej i przekazuje do podpisu.
6. Umowa DDD – każdy bar, kawiarnia czy restauracja powinny mieć podpisaną umowę o deratyzację, dezynfekcję i dezynsekcję lokalu. Dokumentacja przyda się w czasie ewentualnej kontroli. Może też usprawnić odbiór lokalu przez Sanepid.

Podstawy prawne:

Stan prawny – 30 września 2022 r.